Test Nokia E90

Pierwsza prezentacja nowego komunikatora odbyła się na kongresie 3GSM w Cannes. Następnie upłynęły długie miesiące i telefon pojawił się w sprzedaży. Wielbiciele komunikatorów powinni być zadowoleni, Nokia ich nie zawiodła i przygotowała naprawdę „wypasiony” telefon dla klientów biznesowych. Po raz pierwszy jest to tzw. urządzenie bez kompromisów. Pod koniec 2007 r. sytuacja jednak jest już inna i na rynku jest obecnych wiele telefonów biznesowych z klawiaturą QWERTY, które są nieco mniejsze, a równie zaawansowane.

Wygląd zewnętrzny

Nokia E90 nadal nie należy do chucherek, ale wizualnie jest dużo mniejsza i zgrabniejsza od swoich protoplastów - trochę gorzej jest z wagą. Urządzenie mierzy 132 x 57 x 20 mm, ale waży aż 210 g. Należy jednak pamiętać o parametrach Nokii 9500 (dużo „biedniejszej”) - 148 x 57 x 24 mm i 230g.

Pomijając lekką otyłość telefon E90 może się podobać, a niektórych nawet zachwyca. Obudowa jest zaprojektowana w oparciu o długoletnie doświadczenie w tego typu konstrukcjach – jest bardzo elegancko i praktycznie. Dotychczasowi użytkownicy komunikatora są zachwyceni mocnymi zawiasami łączącymi obie części obudowy. Wszyscy będą zadowoleni z zewnętrznego ekranu i niemal cudownej klawiatury QWERTY wewnątrz.

Obudowa wygląda bardzo elegancko i biznesowo – nasz testowy egzemplarz było ciemnobrązowy ze srebrnymi wstawkami. Urządzenie nie było nowe, a nie miało śladów uszkodzeń i zarysowań – to dobrze świadczy o jakości użytych surowców. Obudowa lekko skrzypi przy ściśnięciu palcami, ale to przypadłość wszystkich Nokii. Także bateria ma lekki luz, co dosyć często zdarzało się i nadal zdarza w fińskich telefonach.

Na obudowie nie znajdziemy wielu dodatkowych klawiszy funkcyjnych – jest tylko przycisk do obsługi funkcji głosowych (oraz recordera) oraz klawisz spustu migawki. Oba przyciski wyglądają trochę jak gumowe zaślepki – to chyba jedyny dysonans w projekcie obudowy E90.
Nad ekranem jest także mikroskopijny klawisz włączania oraz zmiany profilu.

Na dole obudowy znajdziemy port mini USB 2.0. Obok USB jest port słuchawek – zwykłe małe łącze tzw. jack. Słuchawki z jednym przyciskiem bez regulacji głośności są dostarczane w zestawie z telefonem. Nad ładowarką i słuchawkami znajduje się ukryty pod klapką slot na karty microSD (hot swap). W komplecie sprzedażowym Nokia dostarcza kartę 512 MB.

Telefon podłącza się do komputera przez port USB, ale E90 nie jest przez niego ładowana. To duża wada.
Zewnętrzny wyświetlacz ma rozdzielczość 240 x 320 pikseli, co zapewnia mu funkcjonalność lepszą od 90% ekranów telefonów komórkowych. Funkcjonalność zewnętrznego ekranu jest identyczna jak w każdym „symbianowym” telefonie Nokii. Na zewnętrznym ekranie możemy przeglądać Internet, odczytywać pliki Office, a dodatkowo także jest on wizjerem dla kamery. Po otwarciu obudowy E90 automatycznie wygasza ekran zewnętrzny i ten sam obraz mamy na ekranie wewnętrznym o rozdzielczości 800 x 352 pikseli.
Klawiatura zewnętrzna jest doskonała: klawisze są bardzo wygodne, ładnie i jednorodnie podświetlane. Wewnątrz jest również doskonale – wspaniały ekran i chyba najlepsza klawiatura QWERTY zastosowana w telefonie komórkowym. Panikę może wywołać jedynie brak podświetlenia – można je jednak włączyć klawiszem funkcyjnym. Oprócz standardowych klawiszy funkcyjnych komunikatora (obok i pod ekranem wewnętrznym) użytkownik ma dwa klawisze programowalne, pod którymi ukryta może być dowolna aplikacja.

Oprogramowanie

Nokia E90 jest wyposażona w procesor ARM11 taktowany częstotliwością 332 MHz. Pamięć flash (NAND) ma pojemność 256 MB, a pamięć RAM to kolejne 128 MB.
Pamięć jest zarządzana przez system Symbian OS v9.2 oraz interfejs S60 3rd Edition, Feature Pack 1. System nie zawiesza się, choć czasami przełączanie pomiędzy ekranami (zewnętrznym i wewnętrznym) trwa dosyć długo (za długo). Są także problemy ze zbyt powolnym odświeżaniem ekranu. Należy na pewno docenić starania programistów w Symbianie – ich mobilna platforma działa nieporównywalnie lepiej niż kilka lat wcześniej.

Usługi

Wiadomości

Użytkownik E90 może wysłać z niej e-maile, wiadomości SMS lub MMS. Wszystkie opcje są dostępne w jednej aplikacji Messaging. W E90 nie ma faksu, czego posiadacze poprzednich wersji telefonu nie mogą odżałować. Skrzynki odbiorcze SMS/MMS są odseparowane od kont poczty elektronicznej. Pobieranie poczty poprzez HSDPA lub WLAN to prawdziwa przyjemność – synchronizacja z serwerem trwa naprawdę sekundy. Wadą czytnika E90 jest to, że maile w HTML-u nie są wyświetlane tak jak np. w Outlooku. Użytkownik otrzymuje wersję tekstową wiadomości i może sobie dopiero kliknąć w załącznik HTML, który wyświetla się już bez grafiki. Pozostaje tylko pobranie jakiegoś dobrego płatnego czytnika poczty z Internetu.

Większą wadą testowego egzemplarza E90 było jednak to, że nie udało nam się wysłać z niego maila pod żaden adres z wyjątkiem tych kierowanych do tej samej domeny, co serwer poczty. Pomimo poprawnej konfiguracji autoryzacji przy poczcie wysyłanej, telefon nie potrafił zautoryzować się na serwerze i wiadomości nie były wysyłane. Telefon miał najnowsze oprogramowanie 7.24.0.3, więc błąd ten był naprawdę niezrozumiały. Posiadacze innych egzemplarzy E90 zaklinali się, że z wysyłaniem wiadomości nie mają żadnych problemów.
Bardzo wygodną funkcją jest „czytacz" maili – telefon odczytuje nam treść wiadomości korzystając z syntezatora mowy – to bardzo wygodne np. podczas jazdy samochodem.
W przypadku funkcji Messaging należy jeszcze raz podkreślić rolę jaką w przypadku obsługi wiadomości odgrywa super wygodna klawiatura – każdy sceptyk pisania dłuższych SMS-ów lub e-maili na urządzeniach mobilnych musi się poddać – na E90 jest to po prostu bardzo wygodne.

Przeglądarka internetowa

Przeglądarka E90 to kolejny krok w kierunku doskonałości mobilnych przeglądarek. Na pewno pomaga jej rozdzielczość ekranu, ale również sama przeglądarka Nokii z mini mapą jest naprawdę zaskakująca. Strony internetowe oczywiście nie generują się tak szybko jak na komputerach PC, ale przynajmniej efekt końcowy jest identyczny. Nokia bawi się także coraz poważniej w obsługę technologii flash – do doskonałości jest jeszcze daleko i flash potrafi „zamknąć” całą przeglądarkę, ale Nokia kroczy w dobrym kierunku i czasami np. banery flaszowe wyświetlają się tak jak na PC.

Obsługa VoIP

Protokół SIP testowaliśmy na koncie IPFON i chyba po raz pierwszy telefon marki Nokia podczas redakcyjnych testów zarówno wykonywał, jak i odbierał połączenia SIP VoIP. Konfiguracja urządzenia nadal jest bardzo skomplikowana i żmudna, ale w jej efekcie E90 może działać jako telefon domowy podłączony do hotspota. Problem jaki został zdiagnozowany podczas testów VoIP jest następujący - E90 czasami nie chce się zalogować automatycznie do punktu dostępowego przez co rozmowy przychodzące nie mają szans zaistnieć. Być może ta sytuacja wynikała także z błędów w oprogramowaniu samego hotspota.

GPS

GPS był dla fanów komunikatorów Nokii jednym z bardziej gorących newsów w czasie premiery E90. Okazuje się jednak, że w E90 widać niestety, że sama Nokia jako producent telefonów nie ma jeszcze dużego doświadczenia z modułami GPS. Głównie chodzi o jedną ułomność – GPS w komunikatorze „wstaje” za wolno. Naprawdę można przejść kilkaset metrów lub przejechać kilka dobrych kilometrów zanim GPS się odnajdzie. Konkurenci z Pocket PC deklasują pod tym względem Nokię. E90 chyba za często przeprowadza tzw. zimny start GPS.
Pozytywnie natomiast zaskoczył pakiet map zainstalowanych w Nokii – kolejne plany użytkownik może pobierać za darmo – opłatę ponosi się tylko, gdy chcemy uruchomić opcję nawigacji satelitarnej. Mapy Tele Atlas i Navteq testowaliśmy w Warszawie i spisywały się bardzo dobrze – trasa była ustalana szybko i optymalnie. Po zjechaniu z trasy Nokia bardzo szybko podaje nową. Należy się trochę obawiać dokładności map w innych mniej popularnych regionach - w dużych miastach możemy liczyć na naszą Nokię.

Obsługa plików biurowych

Najważniejsza dla pracowników biurowych jest możliwość odczytania załączników z poczty elektronicznej. Gdy mamy klawiaturę QWERTY to marzy nam się także możliwość edycji tych plików (pakiet OFFICE). E90 oferuje nam te funkcjonalności w pakiecie QUICKOFFICE. Żeby jednak nie było zbyt pięknie to pakiet ten jest instalowany w wersji „light” i użytkownik telefonu powinien pobrać wersję „premiere”, która pozwala np. na edycję plików Power Point. W standardzie możemy tworzyć tylko pliki Word i arkusze kalkulacyjne. Również firma Adobe sugeruje pobrania płatnego uaktualnienia do programu Adobe Reader.
Pliki każdego typu otwierają się bez problemu, choć dokumenty xls otwierały się dosyć długo.

Kontakty

Liczba danych, które można dopisać do każdego kontaktu w E90 zadowoli każdego. Rasowi użytkownicy komunikatorów narzekają jednak na zupełnie coś innego – w telefonie nie da się wyszukiwać kontaktów „po firmie”, co wydaje się być dużym utrudnieniem dla biznesowego użytkownika telefonu. Często pamiętamy o jaką firmę nam chodzi, ale w życiu nie możemy sobie przypomnieć jak się nazywa osoba z tej firmy, do której chcemy zadzwonić lub napisać maila. Nokia powinna szybko to poprawić.

Kamera

W telefonach biznesowych, w których Nokia nie instalowała kamer, producent tłumaczył, że biznesmen nie potrzebuje aparatu. Także względy bezpieczeństwa firmy przemawiają za tym, żeby biznesowe telefony kamer nie miały. W przypadku E90 Nokia chyba zmieniła zdanie i wmontowała kamerę z bardzo dobrą matrycą 3.2 megapiksela.

Telefon nie jest wyposażony w zoom optyczny, ale liczba opcji „softwarowych” jest aż za duża: autofocus, tryb makro, zdjęcia sekwencyjne, redukcja czerwonych oczu, samowyzwalacz, regulacja ekspozycji, balans bieli, tryby typu negatyw i sepia, zmiana ISO, zmiana kontrastu, ostrość krawędzi świadczą o tym, że kamera w E90 została potraktowana bardzo poważnie. O jakości zdjęć zawsze najlepiej świadczą przykłady. Zdjęcia nadal mają dużo słabszą jakość w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem.

Przykładowe zdjęcia:

Radio i MP3

Odtwarzacz MP3 jest wyposażony w funkcję equalizer z ustawieniami, które mogą być dowolnie edytowane przez użytkownika. Odtwarzacz może pracować w tle – także w pętli. Player nie pobiera z Internetu okładek płyt, ani innych informacji o danym utworze, więc widać, że E90 nie rości sobie praw do bycia najbardziej zaawansowanym odtwarzaczem muzyki. Takie same odczucia można mieć niestety co do radia – nie zostało ono wyposażone w RDS, co przy ilości stacji radiowych na terenie Warszawy bardzo utrudnia korzystanie z odbiornika FM.

Dodatkowe oprogramowanie

Na E90 zainstalujemy teoretycznie każdy program przygotowany na platformę S60 3rd Edition software. Gdy nie jest to program napisany specjalnie dla tego modelu, to lepiej jest korzystać wyłącznie z ekranu zewnętrznego, który rozdzielczością nie różni się od większości nowych telefonów Symbianowych. Taki problem pojawiał się podczas grania w Wiedźmina dla S60 3rd Edition. Gra wykorzystywała w pełni możliwości wyłącznie ekranu zewnętrznego. Inne dodatkowe programy najłatwiej jest pobrać korzystając ze standardowego katalogu Download, który jest zainstalowany w telefonie – uaktualniamy go w czasie połączenia z Internetem.

Również w telefonie znajdziemy kilka aplikacji, które można ocenić jako dodatkowe – jedną z nich jest czytnik kodów kreskowych – za jego pośrednictwem możemy skanować specjalne naklejki, które np. będą zawierały numer do infolinii producenta danego produktu lub inne dane. Skanowanie trwa dosyć długo, więc przydatność tego programu jest wątpliwa. Przyszłość chyba tkwi w technologii Near Filed Communication, która nie wymaga aż tak dużej atencji użytkownika.

Współpraca z PC

Na szczęście nowy komunikator współpracuje ze zwykłą wersją najnowszego pakietu PC Suite. Posiadacze innych smartfonów tego producenta nie będą więc mieli żadnych problemów z połączeniem telefonu z PC. Poprzez Windows Explorer możemy także dostać się bezpośrednio na „dyski” pamięci na karcie i pamięci wewnętrznej. PC Suite (także synchronizacja z Outlookiem) działa stabilnie i bez problemów. Jedyne utrudnienie to konieczność częstego pobierania uaktualnień, które do PC Suite i poszczególnych jego elementów pojawiają się dosyć często.

Bateria

Bateria BP-4L E90 ma pojemność 1500 mAh i działa o wiele lepiej niż w topowej Nokii N95. Telefon bez problemu funkcjonuje bez ładowania cały dzień, a przy mniejszym obciążeniu rozmowami i w zasięgu sieci 2G potrafi działać bez ładowania 2 do 3 razy dłużej.

Podsumowanie

Nokia E90 wraz z Nokią N95 na pewno mieści się w TOP5 zaawansowanych telefonów fińskiego producenta. Ta druga ma ogromne problemy z baterią, więc zaawansowanym użytkownikom możemy z czystym sumieniem polecić właśnie E90. W jednym z portali fotograficznych najlepszym aparatom fotograficznym przyznawana jest rekomendacja „Highly recommended” i w przypadku Nokii E90 również możemy ją zastosować. Jej główne ułomności to wolne działanie GPS, brak możliwości kopiowania tekstu między aplikacjami oraz uciążliwe wibracje głośników podczas głośniejszego korzystania z trybu głośnomówiącego. Ze 2 razy podczas miesięcznych testów E90 „wypadła” także z sieci i wówczas jednym wyjściem było jej włączenie i wyłączenie.