100% terminali w Polsce obsługuje płatności zbliżeniowe - spada rola bankomatów

NBP opublikowało najnowszy raport dotyczący kart płatniczych i terminali w naszym kraju.

Na koniec I kwartału 2019 r. znajdowało się na rynku polskim 41,3 mln kart płatniczych, to jest o 61 tys. kart więcej niż w grudniu 2018 r. (wzrost o 0,1%). Faktem wartym podkreślenia jest stale rosnąca liczba kart płatniczych w Polsce.

Podstawową kategorią kart w Polsce są karty debetowe (79,2%). Łączna liczba kart debetowych wyniosła 32,7 mln szt. i zwiększyła się o 152,1 tys. (wzrost o 0,5%). Drugą kategorią kart najczęściej spotykanych w Polsce są karty kredytowe (14,2%), których łączna liczba wyniosła w Polsce 5,87 mln szt. Liczba kart kredytowych na przestrzeni I kwartału 2019 r. zmniejszyła się o 8,5 tys. (spadek o 0,1%).

Charakterystycznym zjawiskiem obserwowanym na rynku polskim jest dalszy wzrost liczby kart zbliżeniowych. Na koniec marca 2019 r. w Polsce było ich 35 mln szt. Na przestrzeni kwartału liczba kart zwiększyła się o 330 tys. szt. Na koniec I kwartału 2019 r. udział kart zbliżeniowych w ogólnej liczbie kart płatniczych osiągnął rekordowy poziom i wynosił 84,8% (w poprzednim kwartale wynosił 84,1%).

Według danych z banków, w I kwartale 2019 r. odnotowano wzrost liczby oraz wartości transakcji przeprowadzonych przy użyciu kart płatniczych. Przeprowadzono 1,4 mld transakcji kartami płatniczymi (spadek o 3%) o łącznej wartości 175,7 mld zł (spadek o 8%). W I kwartale 2019 r. pojedyncza transakcja dokonana przy użyciu karty płatniczej wynosiła średnio 125 zł (w poprzednim kwartale 132,7 zł). Karta płatnicza posłużyła klientom na przestrzeni kwartału do realizacji średnio 34 transakcji gotówkowych, jak i bezgotówkowych (w poprzednim kwartale 35 transakcji).

W I kwartale 2019 r. przy użyciu kart przeprowadzono 1,25 mld transakcji bezgotówkowych, co w porównaniu do poprzedniego kwartału stanowiło spadek o 2%. Transakcje bezgotówkowe stanowiły 88,7% łącznej liczby wszystkich transakcji kartami (pozostałe 11,3% wszystkich transakcji stanowiły transakcje gotówkowe, czyli wypłaty z bankomatów, kas banku lub wypłaty sklepowe (cash back)). Wartość transakcji bezgotówkowych wyniosła 79,8 mld zł (co stanowi spadek o 9% w porównaniu do poprzedniego kwartału). Karta płatnicza została wykorzystana do realizacji płatności bezgotówkowych średnio 30 razy (w poprzednim kwartale 31 razy). Pojedyncza płatność bezgotówkowa wynosiła średnio 64 zł (w poprzednim kwartale 69 zł).

Na koniec marca 2019 r. liczba terminali POS w Polsce wynosiła 822 tys., czyli w kwartale przybyło 35,8 tys. nowych urządzeń, co stanowi wzrost o 5%. Warto podkreślić, iż liczba terminali stale wzrasta. Od końca grudnia 2017 r. (w ciągu ostatnich 15 miesięcy) przybyło na rynku polskim 189 tys. dodatkowych urządzeń.  

Na przestrzeni I kwartału 2019 r., liczba działających akceptantów wyposażonych w terminale POS zwiększyła się do poziomu 356,3 tys. (wzrost o 5%). Nastąpił także wzrost liczby punktów handlowo-usługowych, które są przystosowane do akceptacji kart płatniczych. Na koniec marca 2019 r. punktów tego typu było 590,5 tys., czyli w porównaniu do grudnia 2018 r. więcej o 27,9 tys. (wzrost o 5%).

Rozwój rynku akceptacji następuje także pod względem przystosowania do korzystania przez klientów z płatności zbliżeniowych. Na podstawie danych pozyskanych przez NBP od agentów rozliczeniowych, na koniec marca 2019 r. w Polsce było 822 tys. terminali akceptujących instrumenty płatnicze wyposażone w funkcję zbliżeniową. Wskaźnik udziału terminali zbliżeniowych do wszystkich urządzeń typu POS osiągnął poziom 100%.

Warto podkreślić, iż w I kwartale 2019 r. średnia wartość pojedynczej transakcji zbliżeniowej wyniosła 53 zł. W poprzednim kwartale wskaźnik ten wynosił 56 zł, czyli po raz kolejny przekroczył granicę 50 zł. Wzrost średniej wartości transakcji zbliżeniowych w dłuższym okresie świadczy o tym, że powszechność wykorzystywania płatności zbliżeniowych odnosi się nie tylko do płatności niskokwotowych (o wartości poniżej 50 zł), lecz także do płatności na wyższe kwoty, przekraczające 50 zł, powyżej której wymagane jest obecnie również podanie kodu PIN.

Agenci rozliczeniowi w I kwartale 2019 r. zrealizowali ponad 1,2 mld transakcji bezgotówkowych na łączną kwotę 76,4 mld zł. W I kwartale 2019 r. zarówno liczba, jak i wartość transakcji była mniejsza niż w kwartale poprzednim. Odnotowano w odniesieniu do liczby spadek o 2% oraz w odniesieniu do wartości spadek o 8%.

Odmienną kategorią płatności bezgotówkowych obsługiwanych przez agentów rozliczeniowych są płatności w Internecie. W I kwartale 2019 r. kartami płatniczymi w Internecie zrealizowano 24 mln transakcji, co w porównaniu do kwartału poprzedniego oznaczało spadek o 1%. Wartość łączna transakcji w internecie opiewała na kwotę 3,2 mld zł, czyli była o 65 mln zł mniejsza niż w kwartale poprzednim. Odnotowano zatem spadek na poziomie 2%.

Trend spadkowy liczby bankomatów znowu był widoczny. Na przestrzeni I kwartału 2019 r. liczba bankomatów zmniejszyła się o kolejne 217 urządzenia (spadek o 1%). W Polsce na koniec marca 2019 r. było 22.668 bankomatów.

Transakcji wypłat z bankomatów było 149,1 mln, tj. mniej o 9,5 mln w porównaniu do kwartału poprzedniego (spadek o 6%). Spadł także wskaźnik liczby wypłat realizowanych średnio dziennie w przeliczeniu na jeden bankomat z poziomu 75 do poziomu 73 transakcji. Łączna wartość wypłat wyniosła 78,9 mld zł, co w porównaniu do kwartału poprzedniego oznacza spadek o 7%. Wypłata w bankomacie średnio wynosiła 529 zł, czyli była niższa niż w kwartale poprzednim (535 zł). 

Na koniec marca 2019 r. placówek handlowo-usługowych, w których klienci mogli zrealizować usługę wypłaty sklepowej, było 211,4 tys. W I kwartale 2019 r. liczba takich placówek zwiększyła się o 13,9 tys. (wzrost o 7%). W I kwartale 2019 r. klienci dokonali 4,5 mln wypłat sklepowych, czyli o 73,3 tys. więcej niż w kwartale poprzednim, co stanowi wzrost o 2%. Łączna wartość wypłat sklepowych wyniosła 535,5 mln zł i w porównaniu do poprzedniego kwartału wzrosła o kwotę 6,2 mln zł (wzrost o 1%). Średnia wartość pojedynczej wypłaty sklepowej wyniosła 120 zł (w poprzednim kwartale 121 zł).