UKE o Anonymous Call Rejection

Prezes UKE przedstawił swoje stanowisko w sprawie obowiązku świadczenia usługi ACR (Anonymous Call Rejection) przez dostawcę usług świadczonych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej.

Oto treść tego stanowiska:

Stanowisko Prezesa UKE w sprawie obowiązku świadczenia usługi ACR przez dostawcę usług świadczonych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej, nałożonego przepisem art. 171 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.).

W związku z problemami dotyczącymi świadczenia usługi ACR (ang. Anonymous Call Rejection) przez dostawcę usług świadczonych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej Prezes UKE przedstawia swoje stanowisko w przedmiotowej sprawie.

Obowiązek świadczenia usługi ACR jako usługi blokowania połączeń pochodzących od abonentów i użytkowników końcowych korzystających z usługi eliminacji prezentacji identyfikacji linii wywołującej został wprowadzony w państwach członkowskich Unii Europejskiej na podstawie art. 8 ust. 3 Dyrektywy 97/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. dotyczącej przetwarzania danych osobowych oraz ochrony prywatności w sektorze telekomunikacyjnym (Dz. U. L 24 z 30 stycznia 1998 r.). Przepis ten zapewniał abonentowi wywoływanemu możliwość odrzucania połączeń pochodzących od abonentów i użytkowników końcowych korzystających z usługi eliminacji prezentacji identyfikacji linii wywołującej.

Określenie szczegółów powyższej funkcjonalności zostało powierzone Europejskiemu Instytutowi Norm Telekomunikacyjnych (ETSI). Wynikiem wstępnej fazy prac zawierającym opis usługi było opracowanie i opublikowanie w 2000 r. normy europejskiej ETSI EN 301 798 V1.1.1 (2000-10) pt. Service and Protocols for Advanced Networks (SPAN); Anonymous Call Rejection (ACR) Supplementary Service; Service description. W rozdziale 1 tego dokumentu (Zakres) ETSI wskazało, że usługa ACR ma zastosowanie do publicznych sieci telekomunikacyjnych, na przykład PSTN i ISDN oraz, że są dwa typy rozwiązań:

1) rozwiązanie oparte na sieci - network based solution (NBS),
2) rozwiązanie oparte na użytkowniku - user based solution (UBS).

W powyższym dokumencie zastrzeżono, że opisuje on jedynie rozwiązanie „oparte na sieci".

Ad 1. Rozwiązanie „oparte na sieci" jest usługą oferowaną jako część funkcjonalności sieci publicznej dla wszystkich połączeń przychodzących, w których nie jest dostępna identyfikacja linii wywołującej ze względu na zastosowanie eliminacji prezentacji linii wywołującej (CLIR - ang. Calling Line Identification Restriction). Istotnym elementem usługi ACR świadczonej z wykorzystaniem rozwiązania „opartego na sieci" jest to, że nie dochodzi do zestawienia połączenia z urządzeniem końcowym użytkownika, a zatem użytkownik wywoływany nie jest informowany o próbie połączenia i jego odrzuceniu (rozdział 4 Wymagania użytkownika). Natomiast użytkownikowi wywołującemu przekazywany jest stosowny komunikat, że połączenie zostało odrzucone ze względu na zastosowanie usługi ACR (rozdział 5 Definicja usługi). Odrzucenie połączenia następuje niezależnie od tego, czy linia użytkownika wywoływanego jest wolna czy zajęta (rozdział 5 Definicja usługi).

Ad. 2. Rozwiązanie „oparte na użytkowniku" jest usługą oferowaną jako część funkcjonalności urządzenia końcowego użytkownika wywoływanego albo:
a) dla wszystkich albo
b) dla poszczególnych, wg wyboru użytkownika wywoływanego,
połączeń przychodzących, w których nie jest dostępna identyfikacja linii wywołującej ze względu na zastosowanie eliminacji prezentacji identyfikacji linii wywołującej CLIR.

W 2002 roku dyrektywa 97/66/WE została zastąpiona dyrektywą 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotyczącą przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej) - (Dz. U. UE.L.02.201.37.). W dyrektywie wskazano, iż usługa ACR powinna być świadczona w oparciu o rozwiązanie „oparte na sieci" lub też rozwiązanie „oparte na użytkowniku" lecz dostarczane przez dostawcę usług. W nowym pakiecie regulacyjnym UE z 2009 r. zapisy art. 8 dyrektywy 2002/58/WE w zakresie usługi ACR pozostały w niezmienionym kształcie.

W Polsce obowiązek zapewnienia abonentowi możliwości skorzystania z usługi ACR polegającej na odrzucaniu anonimowych połączeń przychodzących, został wprowadzony w art. 171 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. nr 171, poz. 1800, z późn. zm.), dalej zwanej „Pt", który stanowi transpozycję odpowiednich postanowień dyrektywy 2002/58/WE. Zgodnie z art. 171 ust. 2 pkt 3 Pt, dostawca usług świadczonych w publicznej sieci telefonicznej umożliwiającej prezentację identyfikacji linii wywołującej jest obowiązany zapewnić, za pomocą prostych środków abonentowi wywoływanemu możliwość eliminacji dla połączeń przychodzących prezentacji identyfikacji linii wywołującej, a jeżeli taka prezentacja jest dostępna przed rozpoczęciem połączenia przychodzącego, także możliwość blokady połączeń przychodzących od abonenta lub użytkownika stosującego eliminację prezentacji identyfikacji linii wywołującej.

Wyjaśnić w tym miejscu należy, iż istotą usługi ACR jest to, że odrzucane może być jedynie takie połączenie przychodzące, dla którego użytkownik wywołujący zastosował usługę CLIR. Należy nadmienić, iż usługa ACR powinna być świadczona przez operatorów jako usługa uzupełniająca do usługi CLIR. W praktyce, przy świadczeniu usługi ACR brak prezentacji numeru w połączeniu przychodzącym może mieć dwojakie przyczyny:
1) użytkownik wywołujący zastosował usługę CLIR,
2) nie ma prezentacji numeru dla danego użytkownika wywołującego z innych niż powyżej podano względów. Jeśli zatem brak prezentacji numeru wynika z innych przyczyn, niż te, że użytkownik wywołujący zastosował usługę CLIR, to połączenie powinno być zestawione.

Badając oferty operatorów sieci ruchomych Prezes UKE stwierdził, że wszyscy operatorzy oferują usługi: CLIP (ang. Calling Line Identification Presentation - prezentacja identyfikacji linii wywołującej) i CLIR. Dwóch operatorów sieci ruchomej poinformowało o realizacji usługi ACR w sposób oparty na sieci, pozostali, w tym MVNO, o realizacji ACR poprzez rozwiązanie typu „czerwona słuchawka" (odrzucanie przez abonenta połączenia bez prezentacji numeru).

Biorąc pod uwagę powyższe, a także w związku z faktem, iż dokonana przez Prezesa UKE ocena stanu wdrażania usługi ACR w publicznych sieciach telefonii ruchomej w Polsce, a tym samym ocena stanu realizacji bezwarunkowego obowiązku świadczenia usługi ACR pozwala stwierdzić, iż obowiązek nie jest wykonywany zgodnie z art. 171 ust. 2 pkt 3 Pt., Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej informuje, że usługa określona w art. 171 ust. 2 pkt 3 Pt jest usługą, której świadczenie powinno odbywać się z wykorzystaniem rozwiązań „opartych na sieci" lub rozwiązań „opartych na użytkowniku" zapewnianych przez dostawcę usług, poprzez dostarczenie aplikacji użytkownikom korzystającym z terminali z systemem operacyjnym.

„Czerwona słuchawka" nie jest zatem realizacją obowiązkowej usługi ACR.

Warto nadmienić, że zmiana definicji abonenta w znowelizowanej ostatnio ustawie Pt oznacza, że wskazana powyżej usługa ACR powinna być dostępna dla wszystkich użytkowników końcowych operatorów sieci komórkowych (w tym także użytkowników usług pre-paid). Powyższe względy uzasadniają, aby aktywacja i deaktywacja ACR była dostępna w różnych formach - nie tylko poprzez Biuro Obsługi Klienta, ale także poprzez kod dostępu.