URTiP poinformował, że 1 stycznia 2004 r. wojsko zwolniło ostatnią grupę częstotliwości GSM 1800 MHz oraz kolejną grupę częstotliwości dla potrzeb UMTS. Nastąpiło więc całkowite uwolnienie pasma GSM 1800 MHz dla użytkowników cywilnych, a także powstały nowe większe możliwości rozwoju sieci i usług telekomunikacji mobilnej trzeciej generacji (3G).
Obecnie przekazane dla służb cywilnych zakresy częstotliwości UMTS są równoważne w stosunku do zasobów jakimi dysponują dotychczasowi operatorzy, tj. Polkomtel, Polska Telefonia Cyfrowa, PTK Centertel. Należy jednak zauważyć, że nie jest to ostatni etap uwalniania przez MON zakresów częstotliwości przeznaczonych w Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości dla systemów telefonii komórkowej UMTS.
Przeprowadzona przez URTiP analiza możliwości zadysponowania wolnymi zasobami częstotliwości wskazała na następujące kwestie do rozstrzygnięcia:
aspekt prawny - problem nierównego traktowania podmiotów w sytuacji zmiany prawa (koncesje GSM/UMTS były przydzielane przez Ministra Łączności jeszcze na podstawie przepisów ustawy o łączności);
aspekt ekonomiczny - obecnie występują znacząco odmienne warunki ekonomiczne i społeczne, niż w chwili wydawania koncesji GSM/UMTS.
Zdaniem Prezesa URTiP należy rozpocząć dyskusję na temat sposobu wykorzystania wolnych zasobów częstotliwości dla telefonii komórkowej w standardzie GSM 1800 MHz i UMTS. Zaprezentowana dziś analiza możliwości zagospodarowania zakresów częstotliwości dla sieci mobilnych jest jednocześnie zaproszeniem do dyskusji, skierowanym do izb gospodarczych, operatorów oraz środowisk naukowych. Nadesłane do Urzędu w ciągu najbliższych trzech miesięcy oficjalne stanowiska będą publikowane na stronie internetowej www.urtip.gov.pl.
Publiczna dyskusja nad wykorzystaniem nowych zakresów częstotliwości dla systemów GSM 1800 i UMTS, pozwoli poznać opinię środowisk związanych z rynkiem telekomunikacyjnym, jak również określić potencjalne zainteresowanie tymi zasobami ze strony operatorów.
Zgłoszone stanowiska będą brane pod uwagę w trakcie dalszych prac nad zagospodarowaniem wolnych częstotliwości i przygotowań organizacyjno-prawnych i koncepcyjnych do zadysponowania tymi zasobami.
I. GSM 1800
Zgodnie z decyzją Europejskiego Komitetu Radiokomunikacyjnego (obecnie Komitetu Łączności Elektronicznej) dla systemu cyfrowej telefonii ruchomej o strukturze komórkowej, działającej w standardzie GSM 1800 (dawna nazwa DCS – Digital Communication System), zostały przeznaczone zakresy częstotliwości 1710-1785 MHz i 1805-1880 MHz.
Dotychczasowe dysponowanie przez Ministra Łączności zasobami częstotliwości w paśmie 1800 MHz, sukcesywnie zwalnianymi przez MON, odbywało się na zasadzie przydziału trzem operatorom sieci komórkowych GSM 900 MHz (tj. Polkomtel S.A., Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o., PTK Centertel Sp. z o.o.) nowych kanałów częstotliwościowych bez przetargu. Systematyczne uzupełnianie sieci o nowe kanały częstotliwościowe pozwoliło od końca lat 90-tych XX wieku stosować przez trzech operatorów telefonów komórkowych dwuzakresowych (GSM 900 i 1800 MHz), automatycznie przełączanych w zależności od jakości sygnału połączenia.
Należy zaznaczyć, że takie rozwiązanie techniczne, a także sam fakt uruchomienia ogólnokrajowych sieci DSC (obecnie GSM 1800) w tamtych latach stawiało Polskę w ścisłej czołówce krajów europejskich.
Dostępne obecnie zasoby częstotliwości dla systemów telefonii komórkowej GSM 1800 MHz można wykorzystać w dwojaki sposób:
zachowując obecny podział rynku między trzech operatorów sieci komórkowych, można przydzielić im dodatkowe kanały radiowe w celu polepszenia jakości i dostępności świadczonych usług.
mając na względzie nadrzędny cel, jakim jest ożywienie rynku telefonii mobilnej, należy przewidzieć możliwość wejścia na ten rynek dodatkowego, czwartego operatora sieci GSM 1800.
II. UMTS
Z całego zakresu częstotliwości przewidzianych dla systemu UMTS w Polsce dostępne są:
zakresy częstotliwości 1900-1980 MHz, 2015-2025 MHz oraz 2115-2170 MHz są już zwolnione przez MON dla potrzeb cywilnych;
zgodnie z Krajową Tablicą Przeznaczeń Częstotliwości (stanowiącą załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 2003 r.) zakresy częstotliwości 2010-2015 MHz oraz 2500-2690 MHz zostaną zwolnione dla potrzeb UMTS z dniem 1 stycznia 2006 r.;
MON zadeklarował rozważenie po 2005 r. możliwości ewentualnego zwolnienia dla potrzeb UMTS kolejnych zakresów częstotliwości przewidzianych dla systemu UMTS, a będących obecnie w dyspozycji służb rządowych.
Uwzględniając dostępność zasobów częstotliwości Minister Łączności wydał 20 grudnia 2000 r. trzy koncesje (dla Polkomtel S.A., Polskiej Telefonii Cyfrowej Sp. z o.o., PTK Centertel Sp. z o.o.) na budowę w Polsce sieci telefonii ruchomej trzeciej generacji (3G), działających w systemie UMTS. Jednocześnie przydzielił tym operatorom po trzy równoważne radiowe kanały dupleksowe (symetryczne) w zakresie częstotliwości przeznaczonym dla systemu UMTS.
Wszystkie koncesje zostały wydane z datą ważności do 1 stycznia 2023 r. Przewidziana w nich data rozpoczęcia świadczenia usług została określona na dzień 1 stycznia 2003 r., jednak nie później niż od 1 stycznia 2004 r. Następnie na zgodne wnioski trzech operatorów UMTS Prezes URTiP dwukrotnie przedłużał terminy rozpoczęcia świadczenia przez nich usług 3G, za każdym razem o kolejny rok. Należy się zatem spodziewać, że działanie sieci UMTS w Polsce rozpocznie się prawdopodobnie dopiero na początku 2006 r.
Od 1 stycznia 2004 r. istnieje w Polsce jeden zestaw kanałów radiowych w paśmie UMTS równoważny stanowi „posiadania” każdego z trzech dotychczasowych operatorów sieci UMTS.