Głównym czynnikiem decydującym o jakości uzyskanego obrazu jest matryca, a kluczowym jej parametrem jest jej wielkość. To duże uproszczenie, ale na tyle praktyczne, że posługują się nim wszyscy związani z fotografią i filmowaniem. Trzeba jednak uczciwie przyznać, że jak na uproszczenie mające ułatwić życie, wprowadza zaskakująco dużo zamieszania. Rozmiary matryc stosowanych w smartfonach trudno intuicyjnie rozróżnić, co bowiem ma dla użytkownika znaczyć 1/2.3 cala i czy jest lepsze czy gorsze od 1/1.33 cala? Na dodatek kategoria matrycy wyrażona w calach nie ma przełożenia na dowolny wymiar tejże matrycy – jej szerokość, wysokość, przekątną czy powierzchnię. Żaden wymiar jednocalowej matrycy, która wywołała tyle zamieszania w przypadku Xiaomi 12S Ultra, nie ma de facto jednego cala. Jeden z największych serwisów zajmujących się sprzętem fotograficznym – Dpreview chce to wreszcie zmienić.
Skąd więc wymiar jednego cala w 1” matrycy? Źródło tego nazewnictwa pochodzi jeszcze z lat 50 ubiegłego wieku i dotyczy rozmiaru specjalnego rodzaju lampy elektronowej, służącej do przetwarzania obrazu optycznego na sygnał elektryczny, nazywanej lampą analizującą. Była to część jednych z pierwszych kamer telewizyjnych. A więc nazwa matrycy jednocalowej pochodzi od średnicy okrągłej lampy analizującej, która była potrzebna do uzyskania obrazu o wielkości odpowiadającej kwadratowej matrycy. Zupełnie niepraktyczna terminologia z punktu widzenia dzisiejszej technologii.
Jeden z kluczowych serwisów w branży, Dpreview od dziś odchodzi od tego mylącego nazewnictwa. Zamiast matrycy jednocalowej, będzie określą ją mianem matrycy typu 1 podając jednocześnie jej wymiary – 12,7 x 9,5 mm. Tym sposobem znacznie łatwiej zorientować się, która matryca jest większa i wyliczyć jej powierzchnię. Przytoczona została też odpowiednia tabela z przykładowymi rozmiarami. Dpreview zastosuje nowe nazewnictwo do matryc calowych i mniejszych, a więc tych stosowanych najczęściej w smartfonach. Autorzy zmiany zauważają, że dla matryc micro 4/3 i większych, takich jak APS-C, pełna klatka, czy średni format nazewnictwo jest dobrze utarte i zrozumiałe. Jednym z przyczyn takiego stanu rzeczy jest mniejsza liczba rodzajów dużych matryc.
Dpreview udało się nakłonić wiele innych serwisów i twórców na YouTube, aby zastosować się do tej zmiany. Wymieniają między innymi Imaging Resource, PC Mag, PetaPixel, Cameralabs, Gerald Undone oraz The Art of Photography. Sam jestem zwolennikiem wprowadzonej zmiany i w miarę możliwości i dostępności wymiarów matryc będę starał się do niej stosować.
Old naming system | New name |
---|---|
1"-type sensor | Type 1 (12.7 x 9.5mm) sensor |
Designation | Dimensions (Typical) | Sensor area (Typical) | Diagonal (Typical) | Crop factor (vs full-frame) |
---|---|---|---|---|
Type 1/3.4 | 4.0 x 3.0mm | 12mm² | 5.0mm | 8.6 |
Type 1/2.3 | 6.3 x 4.7mm | 29mm² | 7.8mm | 5.5 |
Type 1/1.28 | 10 x 7.5mm | 75mm² | 12.5mm | 3.46 |
Type 1 (4:3) | 13.1 x 9.8mm | 128 mm² | 15.9mm | 2.65 |
Type 1 (3:2) | 13.2 x 8.8mm | 116mm² | 15.86mm | 2.72 |
Designation | Dimensions (Typical) | Sensor area (Typical) | Diagonal (Typical) | Crop factor (vs full-frame) |
---|---|---|---|---|
Four Thirds | 17.4 x 13.1mm | 227mm² | 21.77mm | 2 |
APS-C | 23.6 x 15.7mm | 372mm² | 28.4mm | 1.52 |
Full Frame | 36 x 24mm | 864mm² | 43.3mm | 1 |
Medium format Type 3.4 | 44 x 33mm | 1452mm² | 55mm | 0.79 |