UKE chce obniżać ceny, budować infrastrukturę oraz wprowadzać nowe usługi

Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej przedstawił Strategię regulacyjną dla polskiego rynku telekomunikacyjnego na lata 2008-2010.

Główne cele strategiczne Prezesa UKE na lata 2008-2010

Na podstawie przeprowadzonych analiz rynku polskiego, analiz innych rynków europejskich i światowych, obowiązków wynikających z prawa telekomunikacyjnego oraz wytycznych UE zostały sformułowane cele strategiczne Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej na lata 2008-2010.

Głównym i nadrzędnym celem Prezesa UKE będzie wzrost dostępności usług telekomunikacyjnych dla społeczeństwa i zwiększenie ich wykorzystania.

Obierając sobie powyższy cel jako główny, Prezes UKE rozważa go w trzech następujących wymiarach:

• ekonomicznym

• ofertowym (rzeczywistym/faktycznym)

• infrastrukturalnym

Prezes UKE będzie z jednej strony dążył do zapewnienia infrastruktury pozwalającej na dostęp do usług telekomunikacyjnych w obszarach zagrożonych wykluczeniem cyfrowym, a z drugiej strony do rozszerzania różnorodności ofert oraz redukcji cen usług. Szczególna uwaga powinna być poświęcana zapewnieniu dostępu do Internetu szerokopasmowego oraz usługi powszechnej. W Polsce w dalszym ciągu na obszarach o niższej gęstości zaludnienia nie ma możliwości podłączenia Internetu szerokopasmowego, a często także telefonii stacjonarnej. Wzorem dla Polski może być Dania, gdzie aż 95% gospodarstw domowych ma możliwość uzyskania dostępu do szybkiego Internetu.

Realizacja powyżej zdefiniowanego, nadrzędnego a zarazem podstawowego celu będzie prowadzona w obrębie sześciu głównych zadań, wokół których będą koncentrowały się działania Prezesa UKE w okresie 2008 – 2010. Do celów tych należą:

1) Stymulowanie konkurencyjności

2) Ochrona konsumenta

3) Rozwój nowych produktów i technologii

4) Obniżenie cen

5) Wzrost fizycznej dostępności usług poprzez stymulowanie inwestycji w infrastrukturę

6) Promocja Polski jako kraju przyjaznego inwestycjom

Realizacja powyższych zadań jest konieczna, by zapewnić odpowiednie funkcjonowanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce. Ich osiągnięcie jest potrzebne również po to, aby zmniejszyć lukę technologiczną pomiędzy Polską a innymi krajami Unii Europejskiej i doprowadzić do wdrożenia w naszym kraju idei społeczeństwa informacyjnego.

1) Stymulowanie konkurencyjności

Rola regulatora w budowaniu warunków uczciwej konkurencji na rynku telekomunikacyjnym ma kluczowe znaczenie, ze względu na bardzo wysokie bariery wejścia i silne tendencje do powstawania monopoli naturalnych lub rynków oligopolistycznych. Stymulowanie konkurencyjności ma bardzo istotne przełożenie na szereg elementów rynku i w związku z tym działania wspierające realizację niniejszego celu mają doprowadzić do:

umożliwienia operatorom alternatywnym efektywnej konkurencji i zwiększenia ich udziału w rynku
stworzenia korzystnych warunków dla wejścia na rynek nowych przedsiębiorców telekomunikacyjnych
optymalnego wykorzystania dostępnych zasobów
Cel ten jest szczególnie ważny w przypadku Polski, ze względu na silną pozycję na rynku telefonii stacjonarnej operatora zasiedziałego w porównaniu do rozwiniętych rynków telekomunikacyjnych w Europie. W przypadku rynku telefonii komórkowej również mamy do czynienia z bardzo silną pozycją 3 operatorów obecnych na rynku od wielu lat. Mimo pojawienia się w ostatnim okresie nowych MNO i kilku MVNO, żaden z nich dotychczas nie zdobył znaczącego udziału w rynku.

2) Ochrona konsumenta

Ochrona konsumentów jest działaniem, które wynika zarówno z wytycznych UE, jak też zadań statutowych UKE. Realizacja tego celu będzie polegała na zapewnieniu:

transparentnej informacji
uczciwych warunków świadczenia usług oraz odpowiedniej ich jakości
świadomości swoich praw wśród konsumentów
W okresie liberalizacji rynku – gdy ma miejsce duża dynamika zmian oraz gdy kształtują się nowe mechanizmy - czuwanie nad prawami konsumenta i ich przestrzeganiem ma szczególnie istotne znaczenie. Prezes UKE będzie stymulował kształtowanie się tych mechanizmów w sposób korzystny dla klientów.

3) Rozwój nowych produktów i technologii

Prezes UKE będzie promował wprowadzanie nowych produktów i technologii, aby zapewnić klientom dostęp do szerokiej gamy usług oraz zwiększyć tempo rozwoju infrastruktury. Działania te powinny przyczynić się również do podniesienia poziomu innowacyjności i wzrostu efektywności w gospodarce kraju. Prezes UKE będzie wspierał w zakresie swoich kompetencji inicjatywy badań nad nowymi produktami i technologiami, między innymi poprzez udostępnianie zasobów pozostających w dyspozycji Prezesa UKE potrzebnych do ich prowadzenia (np. częstotliwości).

4) Obniżenie cen

Kolejnym ważnym celem z punktu widzenia Prezesa UKE jest doprowadzenie do redukcji cen usług telekomunikacyjnych, tak aby ich wykorzystanie i dostępność dla społeczeństwa wzrosła. Działanie to jest zgodne z wytycznymi UE, które określają, że jedną z podstawowych funkcji regulatora jest zapewnienie, aby ceny usług świadczonych przez przedsiębiorstwa o znaczącej sile rynkowej odzwierciedlały ponoszone przez nie koszty.

Kolejnym zadaniem regulatora według UE jest zapewnienie wszystkim użytkownikom końcowym określonego minimalnego zestawu usług po przystępnej cenie w miejscu ich zamieszkania. W ciągu ostatnich kilku lat nastąpił szybki spadek cen w większości obszarów rynku. Dotyczy to zarówno rynku telefonii stacjonarnej, dostępu do Internetu, jaki i telefonii komórkowej. Mimo tego pozytywnego trendu koszty usług telekomunikacyjnych w Polsce są w dalszym ciągu dużo wyższe niż w innych krajach UE. Zjawisko to jest jeszcze bardziej wyraźne, jeśli uwzględni się fakt, że siła nabywcza polskiego społeczeństwa jest wyraźnie niższa niż w większości pozostałych krajów UE. Dlatego konieczne jest kontynuowanie działań zmierzających do dalszego obniżania cen usług telekomunikacyjnych w Polsce.

5) Wzrost fizycznej dostępności usług poprzez stymulowanie inwestycji w infrastrukturę

Następnym celem strategicznym Prezesa UKE jest wzrost fizycznej dostępności usług poprzez stymulowanie inwestycji w infrastrukturę telekomunikacyjną. Realizacja tego celu jest bardzo istotna, ponieważ Polska pod względem dostępności usług i infrastruktury telekomunikacyjnej pozostaje w dalszym ciągu w tyle za wiodącymi krajami UE, takimi jak na przykład Dania, gdzie aż 95% osób ma możliwość dostępu do Internetu szerokopasmowego. Poziom inwestycji w infrastrukturę telekomunikacyjną jest również o wiele niższy od średniej z krajów UE.

Jednym z najważniejszych wyzwań dla Prezesa UKE jest budowa infrastruktury dostępu do szerokopasmowego Internetu, łącznie z promowaniem nowych technologii takich jak FWA czy FTTx. Aby powyższe zamierzenie mogło być zrealizowane, Prezes UKE będzie również dążył do stworzenia sprzyjających warunków dla inwestorów.

Bezpośrednie działania Prezesa UKE w obszarze stymulowania inwestycji są ograniczone ze względu na uwarunkowania prawne, stąd też Prezes UKE będzie w tym obszarze koncentrować się na działaniach pośrednich. Warto jednak podkreślić, że aby skutecznie stymulować rozwój infrastruktury, konieczne jest wsparcie ze strony różnych agend i instytucji państwowych lub funduszy unijnych, zwłaszcza na obszarach o niższym stopniu zurbanizowania.

6) Promocja Polski jako kraju przyjaznego inwestorom

Innym ważnym celem Prezesa UKE będzie promowanie Polski jako kraju przyjaznego inwestorom. Obecność telekomunikacyjnych inwestycji zagranicznych w Polsce będzie miała bardzo pozytywny wpływ na kształt rynku. Inwestorzy zagraniczni mogą mieć kluczową rolę w stymulowaniu konkurencyjności oraz w rozbudowie infrastruktury telekomunikacyjnej. Działania Prezesa UKE w tym obszarze będą się koncentrowały na promocji Polski na rozlicznych forach europejskich i światowych, zapewnieniu łatwego i szybkiego dostępu do informacji dla inwestorów oraz wspieraniu powstawania mechanizmów ułatwiających rozpoczynanie inwestycji w Polsce i podnoszących ich opłacalność. Realizacja tego celu wymagać będzie pewnych zmian prawnych, które są poza kompetencjami Prezesa UKE. Mimo to Prezes UKE ma zamiar współuczestniczyć w tworzeniu propozycji i opracowań dla takich rozwiązań.

Działania realizujące cele strategiczne Prezesa UKE

Aby osiągnąć wyżej opisane zadania, w okresie 2008 - 2010 zostanie podjętych szereg działań. Działania te zostały podzielone na dwie grupy. Pierwsza z nich to działania mierzalne (bezpośrednie), dla których określone zostały mierniki i ich wartości docelowe. Do działań tych należą:

Działania mierzalne (bezpośrednie):

1) Podniesienie dostępności usługi powszechnej

2) Podniesienie dostępności szerokopasmowego Internetu oraz nowych usług i pakietów usługowych poprzez

Wprowadzanie procedur zapewniających możliwość wdrożenia LLU i promowanie LLU w relacji do innych ofert
Rozszerzanie oferty hurtowej BSA i WLR oraz wprowadzenie modelu SP
3) Podniesienie dostępności usług komórkowych poprzez redukcję cen na rynku telefonii komórkowej

4) Podniesienie dostępności konkurencyjnych ofert poprzez usuwanie barier i redukcję kosztów zmiany dostawcy usług telekomunikacyjnych

5) Podniesienie dostępności nowych usług poprzez maksymalizację wykorzystania częstotliwości

Druga grupa to działania trudno mierzalne (pośrednie), dla których nie jest łatwo określić konkretne mierniki, jednak ich realizacja jest bardzo ważna z punktu widzenia Prezesa UKE. Do działań tych należą:

Działania trudno mierzalne (pośrednie):

6) Podnoszenie jakości świadczonych usług i ochrona konsumentów na rynkach telefonii komórkowej, stacjonarnej oraz dostępu do Internetu

7) Podnoszenie świadomości klientów i edukacja w zakresie dostępnych produktów i przysługujących im praw

8) Poprawa przejrzystości i zgodności z prawem ofert na usługi telekomunikacyjne

9) Działania mające na celu pozyskanie inwestorów na polski rynek telekomunikacyjny oraz działania wspierające inwestycje telekomunikacyjne i likwidujące bariery inwestycyjne (przyciąganie inwestorów, promowanie rozwiązań prawnych proinwestycyjnych, likwidacja administracyjnych barier inwestycyjnych, współpraca z inwestorami lokalnymi i samorządami)

Prognozowane efekty wdrożenia strategii oraz estymowany stan polskiego rynku telekomunikacyjnego w 2010 roku

Telefonia stacjonarna

Na rynku telefonii stacjonarnej w Polsce w latach 2008-2010 będą nadal rozwijać się panujące dotychczas trendy:

Zastępowanie telefonii stacjonarnej telefonią komórkową
Redukcja cen
Wzrost konkurencyjności rynku
Konwergencja usług
Równolegle do wyżej wymienionych trendów powinny mieć miejsce następujące zmiany długoterminowe:

Wzrost dostępności geograficznej telefonu stacjonarnego – redukcja liczby konsumentów czekających na instalację telefonu
Wprowadzanie przez operatorów kolejnych ofert pakietowych
Wliczanie jak największej liczby usług w abonament
Rozwój nowych usług oraz wzrost atrakcyjności oferowanych usług
Analiza przykładów rozwoju innych rynków telekomunikacyjnych na świecie oraz plan działań, które Prezes UKE zamierza zrealizować, pozwalają na wstępne oszacowanie kluczowych wartości opisujących polski rynek telekomunikacyjny (na koniec 2010 r.):

Konkurencyjność rynku:

Liczba linii uwolnionych LLU – 7-10% linii operatora zasiedziałego
Liczba linii odsprzedanych na rynku hurtowym (LLU+BSA) – 20% linii operatora zasiedziałego
Udział (%) abonentów korzystających z oferty alternatywnych operatorów – 30%
Udział (%) abonentów zmieniających operatora – ok. 7-10%
Czas przeniesienia numeru stacjonarnego do innego operatora - do 10 dni roboczych
Redukcja Cen:

Cena LLU – ok. 8 EUR
Średnia cena połączenia krajowego za minutę – 1,75 eurocentów/min.
Średnia cena połączenia F2M (z sieci stacjonarnej do komórkowej) – proporcjonalnie do spadku ceny MTR, nie więcej niż 13 eurocentów/min.
Dostępność usługi:

Średni czas oczekiwania na przyznanie numeru – skrócenie do 10 dni roboczych
Wiele wskazuje na to, że mimo fundamentalnego spadku zainteresowania konsumentów telefonią stacjonarną, jej atrakcyjność może wzrosnąć dzięki implementacji rozwiązań wspierających konkurencyjność na rynku. Jednym z podstawowym sposobów na utrzymanie rentowności tego sektora będzie świadczenie przez operatorów wielu nowych usług. Dotyczy to zarówno operatora zasiedziałego, jak i operatorów alternatywnych.

Telefonia ruchoma

Na rynku telefonii komórkowej w Polsce w latach 2008-2010 będą nadal rozwijać się panujące dotychczas trendy:

Większa konkurencyjność rynku
Spadek cen
Dalszy wzrost penetracji telefonii komórkowej
W przypadku telefonii komórkowej działania Prezesa UKE polegają na monitorowaniu i obniżaniu stawek MTR oraz na pośrednim wspieraniu nowych operatorów MVNO planujących rozpoczęcie działalności biznesowej na rynku polskim.

Analiza przykładów rozwoju innych rynków telekomunikacyjnych na świecie oraz plan działań, które Prezes UKE zamierza zrealizować, pozwalają na wstępne oszacowanie kluczowych wartości opisujących polski rynek telekomunikacyjny (na koniec 2010 r.):

Konkurencyjność rynku:

Liczba/udział MVNO w rynku telefonii mobilnej (wg wartości rynku) – 5-10%
Liczba/udział MVNO w rynku telefonii mobilnej (wg liczby abonentów) – 10-15% rynku
Udział (%) abonentów zmieniających operatora - 7-9%
Czas przeniesienia numeru – do 3 dni
Redukcja cen:

Średnia stawka MTR – 15 groszy
Średnia cena połączenia M2M za minutę – niższa o 30% w stosunku do obecnej średniej

Internet

Na rynku dostępów do Internetu w Polsce w latach 2008-2010 będą nadal rozwijać się panujące dotychczas trendy:

Większa konkurencyjność rynku
Dalszy wzrost penetracji dostępu szerokopasmowego
Spadek cen
Większa liczba technologii pozwalająca na korzystanie z Internetu szerokopasmowego
Równolegle do wyżej wymienionych trendów powinny mieć miejsce następujące zmiany długoterminowe:

Rozwój nowych usług oraz wzrost atrakcyjności oferowanych usług
Wzrost dostępności geograficznej telefonu stacjonarnego – redukcja liczby konsumentów czekających na instalację telefonu
Dalszy rozwój ofert konwergentnych, pozwalających na niezauważalne „przechodzenie” pomiędzy technologiami oraz oferujących oferty pakietowe na dostęp do Internetu i rozmowy telefoniczne (stacjonarne i komórkowe)
Analiza przykładów rozwoju innych rynków telekomunikacyjnych na świecie oraz plan działań, które Prezes UKE zamierza zrealizować pozwalają na wstępne oszacowanie kluczowych wartości opisujących polski rynek telekomunikacyjny w tym obszarze (na koniec 2010 r.):

Konkurencyjność rynku:

Liczba klientów korzystających z BSA oraz SP – 25 % całego rynku DSL
Dostępność szerokopasmowego Internetu:

Penetracja usługami szerokopasmowego Internetu – 20%
Ceny:

Średnia cena za szerokopasmowy dostęp do Internetu na rynku detalicznym – 15-20 EUR (dziś 43,49 EUR)